امروزه بسیاری از افراد را مشاهده میکنیم که از به همراه داشتن عینک خسته شدهاند و به دنبال راه حل جایگزین برای اصلاح مشکلات بینایی خود هستند. از بین روش های جایگزین، عمل لیزیک چشم در ایران از جمله رایجترین عملهای جراحی چشم است که توانایی جایگزینی مناسب برای عینک یا لنزهای طبی دارا میباشد. جراحی لیزیک چشم از جمله عملهای خیلی حساس بوده و به تجربه کافی نیازمند است؛ پس حتما در انتخاب پزشک توجه کافی را داشته باشید و مناسبترین جراح را برای عمل لیزیک انتخاب کنید.
همچنین در جلسه مشاوره با پزشک عمل لیزیک درباره عوارض احتمالی و مناسب بودن این عمل، تحقیق کاملی را صورت دهید.
عمل لیزیک چشم چیست؟
عمل لیزیک چشم نوعی جراحی چشم است، که در آن به کمک لیزر مشکلات بینایی برطرف میشود. لیزیک چشم جزو جدیدترین روشهای عمل چشم است. در این جراحی از لیزر برای ایجاد برش دقیق روی قرنیه چشم استفاده میشود. در چشمهایی که مشکل بینایی ندارند، قرنیه نور را شکسته و دقیقا روی شبکیه در پشت چشم منتقل میکند. اما در چشمهایی که مشکل نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم دارند، نور در مکان درست متمرکز نشده و تاری دید ایجاد میشود.
اکثر افراد از نتایج لیزر چشم راضی هستند. عوارض جانبی مثل خشکی چشم در این عمل شایع است. نتیجه عمل به عیوب چشم و عوامل دیگری بستگی دارد. افراد دارای نزدیکبینی خفیف بیشترین موفقیت را در این جراحی دارند.
شرایط عمل لیزیک و لازک
واجدین شرایط برای این عمل، تمامی افراد مبتلا به نزدیکبینی خفیف یا متوسط، دوربینی و یا آستیگماتیسم که دارای ضخامت قرنیه کافی هستند، میباشند.
شرایط عمل lasik از این قرار است :
. حداقل سن ۱۸ سال و حداکثر تا زمانی که فرد آب مروارید نداشته باشد (حداکثر ۵۵ سال)
. عدم تغییر قابل توجه نمره عینک در یکسال گذشته یعنی حداکثر بیش از 0.5 دیوپتر تغییر نکرده باشد.
. نداشتن قوز قرنیه شدید، پیرچشمی، آب مروارید، دیابت (کنترل نشده) و خشکی شدید چشم
. عدم بارداری و نیز شیردهی حداقل تا 3 ماه اول
. ضخامت کافی (نازک نبودن) قرنیه
. نزدیکبینی ۱ – تا ۱۰ – دیوپتر هرچشم
. آستیگماتیسم 0.5 تا 6 دیوپتر هرچشم
. دور بینی حداکثر تا ۶ دیوپتر هرچشم
روش های مختلف عمل چشم
در انواع عمل چشم از تکنیکهای مختلفی برای رفع عیوب چشم استفاده میشود. هر تکنیک مزایا و معایبی دارد. ممکن است جراح چشم در برخی روشهای جراحی لیزر چشم مهارت داشته باشد. بسته به شرایط و ترجیحات پزشک یکی از روشهای زیر برای انجام عمل جراحی چشم انجام میشود:
- فوتورفراکتیو کراتکتومی (PRK)
در روش PRK به جای برداشتن فلپ (لایه نازک روی قرنیه) قسمت بالایی (اپیتلیوم) خراش داده میشود. 3 تا 4 روز طول میکشد، تا سایش قرنیه بهبود پیدا کند. بیمار در کوتاه مدت درد متوسط و تاری دید را تجربه میکند.
در افرادی که ممکن است در فعالیتهای روزمره به چشم آنها ضربه وارد شود، پزشک این روش را انتخاب میکند. به عنوان مثال ورزشکاران، افراد شاغل در نیروی انتظامی یا ارتش در این دسته قرار میگیرند. حتی با این روش نیز خطر پارگی کره چشم وجود دارد. پس باید در انجام فعالیتها مراقب سلامت چشمها بود.
- عمل لازک چشم (LASEK)
لازک به عمل لیزیک چشم بسیار شبیه است. برای افرادی که قرنیه نازک دارند، پزشک این روش را پیشنهاد میدهد. در این حالت فلپ با استفاده از دستگاه برش مخصوص (میکروکراتوم) جدا میشود. قرنیه در معرض اتانول قرار میگیرد. در عمل لازک چشم جراح بافت قرنیه کمتری را خارج میکند.
- لیزر اپیتلیال (epi-LASIK)
این روش تا حدودی مشابه روش لازک است. پزشک در این روش اپیتلیوم را از قسمت میانی قرنیه جدا میکند. این کار با استفاده از یک دستگاه مکانیزه انجام میشود. سپس قرنیه با لیزر تغییر شکل پیدا میکند.
- کاشت لنز
برای بهبود بینایی میتوان لنزهای اصلاحی را با جراحی در چشم قرار داد. این روش به طور معمول به عنوان بخشی از جراحی آب مروارید انجام میشود. برای افراد مسن کاشت لنز میتواند جایگزین لیزیک چشم در ایران باشد. زیرا ممکن است در آینده به جراحی آب مروارید نیاز داشته باشند.
- بیوپتیک
این روش برای همه افراد مناسب نیست. بیو پتیک در واقع روشی ترکیبی است. یک یا چند تکنیک جراحی چشم مانند لیزیک چشم و کاشت لنز با هم ترکیب میشود.
عمل لیزیک چشم در ایران چه تفاوتی با دیگر جراحیهای چشم دارد؟
به جز جراحی لیزیک (LASIK)، برای رفع عیوب انکساری، جراحی لازک (LASEK) نیز توصیه میشود. بسیاری از افراد تفاوت این دو جراحی و مزایا و معایب آن را نمیدانند. بسیاری از پزشکان لازک را پیشنهاد میدهند و بسیاری دیگر لیزیک.
مزیت لیزیک، نتیجهبخشی سریع آن است. بلافاصله بعد از جراحی لیزیک، و حداکثر بعد از یک روز، بیمار بینایی خود را کامل به دست میآورد. اما دوره بهبود در جراحی لازک کمی بیشتر است. ممکن است تا دوهفته بعد از جراحی نیز بیمار دید کامل را به دست نیاورده باشد.
بعد از جراحی لیزیک، هیچ پانسمانی وجود ندارد اما بعد از لازک تا ۳ روز، برای جلوگیری از برخورد پلک با محل جراحی، چشم را پانسمان میکنند. اما در جراحی لازک، خطر آسیبدیدن به قرنیه وجود ندارد. شاید این نکته را بتوان مزیت این جراحی نسبت به لیزیک دانست.
عمل لیزیک چشم در ایران چه مراحلی دارد؟
ابتدا پزشک یک جلسه معاینه را با شما هماهنگ میکند. در این جلسه چشم پزشک اندازه قرنیه و ضخامت آن را بررسی میکند و مقدار دقیق بافتی که باید از چشم خارج شود، تعیین میکند. پزشکان عموما از فناوری هدایت موج برای ارزیابی دقیق استفاده میکنند. در این آزمایش، اسکنر نمودار دقیقی همانند توپوگرافی ارائه میدهد. هرچه اندازهگیریها دقیقتر باشد، جراح میتواند در برداشتن بافت قرنیه بهتر عمل کند.
. عمل لیزیک چشم در ایران معمولا ۳۰ دقیقه یا کمتر طول میکشد. قطره بیحس کنندهای داخل چشم ریخته میشود.
. سپس پزشک از وسیلهای برای باز نگه داشتن پلکها استفاده میکند. جراح با استفاده از یک تیغ کوچک یا لیزر فلپ روی چشم را جدا میکند.
. پس از آن پزشک به قسمتی از قرنیه برای تغییر شکل دسترسی پیدا میکند.
. جراح با استفاده از لیزر قسمتهایی از قرنیه را تغییر شکل میدهد. با هر پالس پرتو لیزر مقدار کمی از بافت قرنیه برداشته میشود.
. پس از تغییر شکل قرنیه، جراح فلپ را به جای قبلی خود برمیگرداند. معمولا فلپ بدون بخیه بهبود پیدا میکند.
. در طول عمل از شما خواسته میشود، روی نقطهای از نور تمرکز کنید. در این حالت چشم خود را ثابت نگه میدارید. در حین عمل ممکن است، بویی احساس کنید. برخی افراد این بو را به بوی موی سوخته تشبیه میکنند.
نکات مهم پیش از انجام عمل لیزیک چشم در ایران
حتما پیش از عمل لیزیک چشم با جراح چشم جلسه مشاورهای داشته باشید. برخی از عوامل میتواند عوارض و ضرر عمل لیزیک چشم را افزایش دهد. همچنین ممکن است نتیجه عمل برای شخص، ایدهآل نباشد.
اگر یکی از مشکلات زیر را داشته باشید، احتمال دارد، پزشک جراحی چشم را برای شما توصیه نکند. این مورد را به یاد داشته باشید که عموما افرادی که قبل عمل مورد بررسی دقیق قرار میگیرند، بهترین نتیجه را از لیزر چشم دریافت میکنند:
. اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید
. ضعف سیستم ایمنی به دلیل استفاده از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی و یا بیماری HIV
. خشکی مداوم چشمها
. تغییرات در بینایی به دلیل استفاده از داروها، تغییرات هورمونی، بارداری، شیردهی یا افزایش سن
. التهاب قرنیه، آسیبها یا بیماریهای چشمی
. تبخال ساده که بر ناحیه چشم اثر بگذارد.
. آب مروارید یا آب سیاه چشم
به این نکات توجه کنید:
. در روز پیش از عمل و روز عمل لیزر چشم، از آرایش چشم و استفاده از کرم و عطر خودداری کنید.
. اگر از لنز استفاده میکنید، باید چند هفته قبل از عمل عینک را جایگزین آن کنید.
. بسته به مدت زمان استفاده از لنز پزشک دستورالعملهای خاصی را ارائه میدهد. پزشک در معاینه اولیه از سوابق پزشکی شما پرسیده و علائمی مثل عفونت، التهاب و خشکی چشم را بررسی میکند.
نکات مهم پس از عمل لیزیک چشم در ایران
. بلافاصله بعد از عمل ممکن است، احساس خارش یا سوزش داشته باشید. احتمالا دید کمی تار خواهد شد و کمی درد را تجربه خواهید کرد. پزشک در این حالت داروهای مسکن و قطره چشم تجویز میکند. برخی پزشکان از بیمار میخواهند در چند شب اول هنگام خواب از محافظ چشم استفاده کند.
. پس از جراحی کمی طول میکشد، تا بینایی به حالت طبیعی برگردد. دو تا سه ماه بعد از عمل به طور کامل بهبود یافته و بینایی تثبیت میشود. معمولا ۲ روز بعد از جراحی پزشک وقت معاینهای هماهنگ میکند، تا روند بهبود و عوارض عمل را مشاهده کند. در ۶ ماه اول بعد از عمل جراحی ملاقاتهایی با پزشک متخصص چشم خواهید داشت.
. در چند هفته اول نباید از لوازم آرایشی برای دور چشم استفاده کنید. برای ورزشهایی مانند شنا باید چند هفته صبر کنید. حتما در این مدت توصیههای پزشک را جدی گرفته و همه آنها را رعایت کنید.
. پس از جراحی لیزیک چشم، کمی طول میکشد تا بینایی به حالت طبیعی برگردد. در ۶ ماه اول باید ملاقات با چشم پزشک به صورت مرتب صورت گیرد.
عمل لیزیک چشم چه مزایایی دارد؟
عمل لیزیک چشم یکی از محبوبترین روشها برای رفع عیوب چشم محسوب میشود. هر ساله افراد زیادی این عمل را انجام میدهند. مزایای عمل لیزر چشم زیاد است. برخی از این مزایا عبارتند از:
. بهبود سریع بینایی
. نسبتا بدون درد
. رضایت بالای بیماران در طولانی مدت
. هیچ بانداژ یا بخیهای ندارد.
. میزان عوارض پایین
. مقرون بهصرفه بودن
عمل لیزیک چشم چه معایب و عوارض احتمالی دارد؟
عوارضی مانند از دست دادن بینایی در عمل لیزر چشم بسیار نادر است. اما عوارض جانبی مثل خشکی چشم و مشکلات بینایی موقت نسبتا شایع است. این عوارض معمولا پس از چند هفته یا چند ماه برطرف میشوند. تعداد بسیار کمی از افراد این مشکلات را به صورت دائمی داشتهاند. خطرات وعوارض عمل لیزیک عبارتند از:
-
خشکی چشم
جراحی لیزر چشم به طور موقت باعث کاهش تولید اشک میشود. در ۶ ماه اول پس از جراحی ممکن است، این عارضه وجود داشته باشد. خشکی چشم میتواند در کیفیت بینایی تاثیرگذار باشد. معمولا چشم پزشک برای خشکی چشم قطره چشمی تجویز میکند.
-
حساسیت به نور و دید دوگانه
ممکن است، چند روز تا چند هفته پس از جراحی شبها در دید مشکل داشته باشید. افزایش حساسیت به نور و ایجاد هاله در اطراف نورها همچنین دید دوگانه در این مدت ایجاد میشود.
-
اصلاحات نادرست
این حالت بیشتر برای افراد نزدیکبین اتفاق میافتد. این عارضه زمانی ایجاد میشود، که لیزر بافت بسیار کمی را از چشمها خارج کند. در این حالت ممکن است، نیاز به عمل دوباره باشد.
-
اصلاحات بیش از حد
در این حالت لیزر بافت زیادی را از چشم خارج میکند. در این حالت برطرف کردن عارضه بسیار مشکل است.
-
مشکلات فلپ
در حین عمل جراحی برداشتن فلپ از جلوی چشم میتواند، عوارضی مانند عفونت و اشک بیش از حد ایجاد کند. ممکن است، خارجیترین لایه بافت قرنیه در طول زمان بهبود به طور غیرطبیعی زیر فلپ رشد کند.
-
برگشت به حالت قبل
گاهی ممکن است، به مرور بینایی به حالت قبل از عمل بازگردد. البته این عارضه خیلی رایج نیست.
-
از دست دادن بینایی
احتمال ایجاد این عارضه بسیار کم است. اما گاهی ممکن است، فرد بینایی خود را از دست داده یا به وضوح گذشته نبیند.
عمل لیزیک چشم برای کدام افراد ممنوع بوده و یا توصیه نمی شود؟
. افرادی که خشکی چشم، قوز قرنیه، کدورت قرنیه، آب مروارید، آب سیاه، مشکلات شبکیه و یا دیابت حاد دارند، نباید لیزیک چشم را انجام دهند.
. عمل لیزیک چشم در ایران برای افراد زیر 18 سال توصیه نمی شود.
. با اینکه جراحی لیزیک خطری برای جنین ندارد، اما به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، جراحی لیزیک به زنان باردار توصیه نمیشود.
. اشخاص بالای 18 سال باید حداقل 6 ماه از تاریخ ثابت ماندن نمره چشمشان گذشته باشد تا کاندید مناسبی جهت انجام عمل لیزیک چشم باشند.
. بیماران مبتلا به میگرن که دارو مصرف میکنند نیز امکان جراحی لیزیک ندارند.
عمل لیزیک چه محدودیت هایی دارد؟
تا چندسال قبل تنها روش موثر برای اصلاح عیوب انکساری چشم عمل لیزیک بود که به دلیل وجود محدودیتهای خاصی روشهای جدیدتری مانند لازک و پی آر کی ابداع شدند. در ادامه برخی از معایب عمل لیزیک بیان می شود:
. امکان بازگشت شماره چشم در افراد خاص بعد از عمل لیزیک وجود دارد.
. در این روش بافت قرنیه مورد عمل قرار می گیرد که ثبات ساختاری آن را با مشکل مواجه می کند.
. احتمال ایجاد خشکی چشم در درصدی از بیماران وجود دارد.
. برداشتن فلپ و لایه از قرنیه بیمار می تواند باعث آسیب رسیدن بیشتر به دید شود.
. احتمال ایجاد کاتاراکت به دنبال عمل لیزیک بیشتر است.
هزینه عمل لیزیک چشم در ایران
قیمت لیزیک چشم در ایران تا حد زیادی به تجهیزات مورد نیاز و مهارت جراح چشم بستگی دارد و در اکثر مراکز جراحی تهران حدود 8 تا 10 میلیون تومان بابت این عمل دریافت میشود. بعد از پرداخت هزینه عمل لیزیک میتوان با دریافت مدارک از مرکز جراحی یا بیمارستان و ارائه آن به بیمه، درصدی از مبلغ را دریافت کرد. گاهی اوقات هزینه آزمایشات اولیه نیز ممکن است به قیمت نهایی اضافه شود.
نتایج جراحی لیزیک چشم
غالباً تمامی افرادی که جراحی لیزیک انجام میدهند، دید مناسبتر و بینایی باکیفیتتری را نسبت به گذشته تجربه میکنند و در اکثر موارد نیازی به عینک و لنزهای تماسی نخواهند داشت.
نتایج عمل لیزیک برای بیمارانی که آستیگماتیسم بیش از 4 دیوپتر و نزدیک بینی بیش از 7 دیوپتر دارند، چندان مطلوب و رضایتبخش نیست.
معمولاً بالغ بر 90 درصد از بیماران، شش ماه پس از جراحی لیزیک چشم، حداقل از دید 20/40 برخوردار خواهندبود.
نتایج عمل لیزیک چقدر ماندگاری دارد؟
جراحی لیزیک ماندگاری طولانی مدت داشته و این مسئله تا حد زیادی بسته به شرایط فرد است. بیشتر افراد بعد از جراحی به دید 10/10 و یا بهتر دست مییابند. اما نتایج حاصل از لیزیک در افراد مختلف، متفاوت است. بعضی از افراد ممکن است به دید 8/10 و یا کمتر برسند. ممکن است بعد از جراحی همچنان به استفاده از عینک و لنز تماسی نیاز داشتهباشید، اگرچه نمره عینک شما خیلی کمتر از قبل خواهد بود.
فوائد عمل لیزیک
تعداد افرادی که از عمل لیزیک برای برطرف کردن مشکل بینایی خود استفاده میکنند، قابل توجه است و دلیل آن هم فوائد این روش است. البته روشهای تکمیلی لیزیک مانند لازک و PRK نیز برای افرادی که دارای محدودیت برای لیزیک هستند بسیار کاربرد دارد که در ادامه بررسی میشود:
. عمل لیزیک بدون خونریزی و نیاز به پانسمان بعد از عمل انجام میشود
. طی یک تا سه روز بعد از عمل، دید به حالت نرمال بازگشته و نیاز به عینک و لنز کاهش یافته و یا به صفر میرسد.
. استفاده از قطره بی حسی طی عمل باعث عدم احساس هرگونه درد برای بیمار میشود
. در صورت نرسیدن به نتیجه مد نظر میتوان با گذشت چند ماه مجددا عمل لیزیک را انجام داد
لیزیک آستیگمات و نزدیکبینی و دوربینی
سازمان غذا و دارو، لیزر اگزایمر (پروتو لیزری که برای لیزیک چشم استفاده میشود) را برای تصحیح نزدیکبینی تا 12- دیوپتر با 4- دیوپتر آستیگمات و دوربینی از 1+ تا 6+ با 1 دیوپتر آستیگمات تأیید کرده است. (دیوپتر ،معیار سنجش عیب انکساری است. دیوپتر منفی به منزله نزدیکبینی و دیوپتر مثبت به منزله دور بینی است.)
هر فردی كه تحت عمل جراحی چشم قرار ميگيرد، ميخواهد بداند كه شانس بهدست آوردن نتيجه رضايت بخش در عملش چقدر است؟ برای نزديکبينی كم و متوسط (تا 7- ديوپتر) در حدود 95% بيماران ديد بدون عينک 10/5 تا 10/6 يا بيشتر را به دست میآورند و 85% شانس ديد بدون عينک 10/8 تا 10/9 يا بهتر را دارند؛ اين بدان معناست كه وابستگی افراد به ميزان بسيار زيادی به عينک كم شده است. اما ممكن است براي انجام كارهای دقيقتر چشمی مانند رانندگی، به ویژه در شب، به يک عينک با شماره كم نياز داشته باشند.
این تصور که لیزیک نمیتواند آستیگماتیسم را درمان کند، اشتباه است. به طور معمول آستیگماتیسم بیش از 3 دیوپتر بالا نمیرود و میتواند به طور کامل با انجام Lasik تصحیح گردد. حتی اندازههای بیشتری از آستیگماتیسم را نیز میتوان با ليزيک درمان نمود؛ هرچند این احتمال وجود دارد که گاهی برای نمرههای خیلی بالا، نیاز به لیزیک جدید باشد.
مدت زمان عمل لیزر چشم
. زمان پروسه: حدود 10 دقیقه در هر چشم
. نتایج: بینایی 10/10 بدون نیاز به استفاده ازعینک و یا لنز
. زمان بهبودی: چند روز تا چند هفته برای ایجاد ثبات در بینایی
بلافاصله پس از عمل جراحی ليزیک یا لازک چه اتفاقی می افتد؟
بلافاصله بعد از عمل ليزيک یا لازک، ممكن است حالت سوزش، خارش يا احساس جسم خارجي در چشم وجود داشته باشد. احتمال دارد احساس ناراحتی خفيفی وجود داشته باشد كه پزشک جراح، برای آن مسكن خفيف تجويز میكند. این بسیار اهمیت دارد كه چشم، بعد از عمل ليزيک، مالش داده نشود تا فلپ دچار جابجايی يا حركت در چشم نشود.
در همان روز عمل، ديد چشم، تار يا مثل مه میماند؛ ولی روز بعد تاری دید بهبود میيابد. اگر درد شديدی رخ دهد يا هریک از علائم، قبل از موعد پيگيری (که 24 تا 48 ساعت بعد از جراحی میباشد) بدتر شوند، پزشک بايد سريعاً باخبر شود.
معاینات بعد از عمل Lasik
در اولين ويزيت پزشک پس از جراحی (که معمولا 48 یا 72 ساعت بعد میباشد)، لنز محافظ چشم برداشته میشود و پزشک چشم شما را معاينه و ديدتان را بررسی میكند. ممكن است براي پيشگيری از عفونت، قطره چشمی دريافت كنيد. براي ايمنی بیشتر، تا زمان بهبود كامل ديدتان، از رانندگی اجتناب كنيد.
باید ها و نبایدهای پس از عمل لیزیک
. رانندگی اولین پرهیز بعد از Lasik است .
. تا 3 روز از حمام کردن بهنحوی که سر زیر آب قرار بگیرد، پرهیز نمایید.
. تا 3 هفته از شنا و جکوزی پرهیز نمایید.
. تا 2 ماه از ورزش های سنگین و برداشتن اجسام سنگین وزن پرهیز نمایید.
. از محلول هاي طبی، كرم ها و مواد آرايشی چشم، براي 2 تا 4 هفته پرهیز نمایید.
. تا یکماه چشمهای خود را نمالید.
. قطره های تجویز شده را طبق دستور پزشک استفاده نمایید.
. در نور شدید و در بیرون از منزل از عینک آفتابی استفاده کنید.
دستورات دقیقتر توسط پزشک به شما ارائه خواهدشد. باز هم لازم به تذکر است که شما نمیتوانید بعد از انجام ليزیک، رانندگی کنید و باید پزشک، روز بعد از جراحی، چشمان شما را معاینه نموده و بینایی شما را مطابق استاندارد قانونی جهت رانندگی، تایید نماید.