برای خیلی از بیمارانی که دچار نارسایی قرنیه هستند، نحوه انجام پیوند قرنیه مهم است. جراحی پیوند قرنیه یک روش درمانی است که در مواردی که قرنیه ی چشم به طور جدی آسیب دیده و یا بیماریهایی مانند کراتوکونوس، نارسایی قرنیه، زخم قرنیه یا ناهنجاریهای دیگر در قرنیه وجود دارد، استفاده میشود.
در عمل جراحی پیوند قرنیه، قرنیه آسیب دیده ی بیمار را با یک قرنیه سالم و مناسب جایگزین میکنند. این عمل زندهکردن یا ترمیم قرنیه، باعث بهبود بینایی و رفع مشکلات قرنیه ای او می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد تا انتهای مطلب با پرشیا مد تریپ همراه باشید.
قرنیه چشم چیست؟
قبل از اطلاع از نحوه انجام پیوند قرنیه در ایران و مراحل آن، در ابتدا بایستی با قرنیه چشم آشنا شویم. قرنیه یا Cornea یک لایه ی نازک و شفاف است که در قسمت جلویی چشم قرار دارد. این لایه در زمینه ی شفافیت و تمرکز نور بر روی شبکیه، نقش اصلی را دارد. اگر بنا به هر دلیلی، قرنیه ی چشم آسیب ببیند، کیفیت بینایی چشم تحت تأثیر قرار می گیرد.
پزشکان فوق تخصص چشم پزشکی این عمل حساس را به طریق زیر انجام می دهند:
پلک به وسیله ی بلفاروست کنار می رود. در محل اتصال عضلات رکتوس تحتانی و فوقانی به چشم بخیههای تراکشن از جنس نخ سیلک می زنند و به وسیله ی موسکیتو به شانها ثابت میشود.
در کراتوپلاستی نفوذی، قسمت مرکزی قرنیه توسط وسیلهای به نام ترفین برش داده میشود. از قیچی کاتزین یا الماسی برای خارج کردن قطعه بریده شده کمک می گیرند.
سپس گرفت توسط نخ بخیه نایلون ۱۰٫۰ یا ۱۱٫۰ در جای قرنیه محذوف ثابت میشود. این بخیهها باید چیزی در حدود ۱۲ تا ۱ ۸ماه بر روی چشم بیمار باقی بماند. در پایان عمل از قطره آنتی بیوتیک برای ضدعفونی کردن چشم نیز استفاده و سپس چشم پانسمان میشود.
پیوند قرنیه چه زمانی انجام میشود؟
وقتی قرنیه چشم دچار لک شود باید عمل جراحی پیوند برای آن انجام بگیرد. برای افرادی که سایر اجزای بینایی آنها سالم است و تنها قرنیه کدر باشد میتوان این کار را انجام داد. عمل پیوند قرنیه چشم محدودیت سنی ندارد و برای نوزاد تا فرد 90 ساله هم میتواند انجام شود.
قرنیه را میتوان با قرنیه چشم انسان مرده عوض کرد. فردی که میمیرد از قرنیه آن تا شش، هفت ساعت یا کمتر (در شرایط مناسب) پس از مرگ میتوان استفاده کرد. قرنیه پیوندی چون رگ ندارد برای بدن یک جزء بیگانه نخواهد بود و معمولا بدن آن را پس نمیزند.
همین مساله باعث میشود که آن را از هر مردهای با هر گروه خونی بتوان گرفت. بیشتر قرنیههای پیوندی، اهدایی هستند. بانک چشم هزینهای برای نگهداری و انجام آزمایشهای لازم دریافت میکند.
نحوه عمل پیوند قرنیه
چشم پزشک، قرنیه پیوندی را به قطر هفت، هشت میلی متر به شکل دایره از چشم مرده درمیآورد و با 16 بخیه به چشم زنده پیوند میزند. بخیهها هم آنقدر ریز هستند که بیمار آنها را حس نمیکند.
این کار با تیغهای یکبار مصرف که قیمت آنها بین صد و بیست تا صد و پنجاه هزار تومان است انجام میشود. این کار با دقت بسیار بالا نجام میشود تا قرنیه به شکل کج و نا منظم در چشم زنده قرار نگیرد. مقدار بیشتری از قرنیه چشم اهدایی برداشته میشود تا به خوبی روی چشم گیرنده جا بیفتد و محکم شود.
مراحل عمل پیوند قرنیه در ایران
-
آمادهسازی بیمار
نحوه انجام پیوند قرنیه در ایران به این صورت است که قبل از جراحی، بیمار باید مراحل آمادهسازی را طی کند. این مراحل شامل انجام آزمونهای قبل از عمل، بررسی تاریخچه پزشکی و داروهای مصرفی، توقف مصرف داروهایی که ممکن است تأثیری منفی بر روی عمل جراحی داشته باشند و رعایت دستورات قبل از عمل است.
-
نوع بیهوشی
قبل از شروع جراحی، با توجه به شرایط بیمار یکی از دو روش بیهوشی عمومی یا موضعی انتخاب می شود. معمولا در پیوند قرنیه کامل از بیهوشی عمومی استفاده می شود. در پیوند قرنیه بیهوشی خیلی مهم و حیاتی است.
-
جدا کردن قرنیه آسیب دیده
در این مرحله، قرنیه آسیب دیده جدا میشود تا فضایی برای قرنیه جایگزین مهیا شود.
-
ترمیم قرنیه
در این جا، قرنیه جدید (پیوند) در اندازه ی استاندارد برای بیمار برش می خورد و در محل قرنیه قبلی قرار میگیرد. قرنیه جایگزین با اندازه و شکل مناسب قرنیه قبلی تمیز میشود و با استفاده از بخیه های منظم و اصولی در محل استاندارد ثابت میشود.
-
اتمام عمل
پس از ترمیم قرنیه، جراحی تمام می شود و معمولا از یک لنز پانسمان برای بیمار استفاده می شود. همچنین چشم بیمار به روش اصولی پانسمان می گردد.
-
برای عمل پیوند زود اقدام کنید
زمانی که پزشک پیوند قرنیه را پیشنهاد کرد باید این کار سریع انجام شود. تعویق طولانیمدت آن مشکلاتی را به وجود میآورد. برای مثال کودکان دچار تنبلی چشم میشوند و بزرگسالان هم با مشکل انحراف چشم مواجه خواهند شد. به طوری که بعد از عمل، دید دوگانه (دو بینی) به وجود میآید. قاعدتا اطلاع از نحوه انجام پیوند قرنیه می تواند در اقدام سریع مؤثر باشد.
-
مراقبتهای چشم پیوند خورده
وقتی فردی عمل پیوند قرنیه را انجام داد، بعد از عمل میتواند ببیند. البته دید فرد تار است و یک یا دو ماه طول میکشد که دید کاملا خوب شود. کسی که عمل پیوند قرنیه انجام میدهد نباید تبخال داشته باشد یا ضربه ای به چشمش وارد باشد. زیرا این دو میتوانند قرنیه پیوندی را با مشکل مواجه کنند.
-
مشکلات پیوندی
اولین مشکلی که برای قرنیه پیوندی به ویژه در افرادی که آلرژی دارند، وجود دارد التهاب، تورم و قرمز شدن چشم و در برخی افراد عفونت است که میتواند باعث پیدا شدن رگ در قرنیه و دفع پیوند شود.
بنابراین باید چشم از این لحاظ تحت نظر باشد تا دچار این مشکلات نشود. خطر دفع پیوند از سوی گیرنده تا سه سال بعد از پیوند وجود دارد و تقریبا بعد از سه سال میتوان مطمئن شد که دیگر مشکلی وجود ندارد. البته تا 30سال بعد از پیوند هم احتمال دفع پیوند وجود دارد ولی احتمال آن خیلی کم است.
پیوند قرنیه در ایران یکی از عمل های موفق و پیشرفته ای است که با کمترین هزینه انجام می شود در واقع ارزان ترین عمل پیوند در کشور است. بیمار بایستی از تمام مراحل نحوه انجام پیوند قرنیه قبل از انجام عمل اطلاع داشته باشد تا با استرس کمتری وارد مراحل درمانی شود.
-
اهدا کنندگان نامناسب
باید در رابطه با نحوه انجام پیوند قرنیه این را نیز بدانید که افراد زیر توانایی اهدای قرنیه خود را ندارند:
- مرگ با دلیل نامعلوم بیماری کروتزوفلد
- جاکوب
- ایدز
- هپاتیت
- عفونتهای سیستماتیک
- ریتینوبلاستوما
- تومورهای بدخیم
- سگمان
- قدامی
- اسکار
- قرنیه
- سابقه جراحی قبلی
- بیماری که خود تحت جراحی قرنیه قرار گرفتهاست.