تغییر در سبک زندگی و ارائه نسخه‌های اشتباه تغذیه‌ای برای بسیاری از افراد، مشکلاتی مانند اضافه وزن و چاقی را به همراه آورده است؛ تا جایی که برای درصد قابل توجهی دیگر روش‌های قدیمی کاهش وزن، جوابگو نبوده و این افراد باید به روش‌های جدید برای کاهش وزن مانند عمل اسلیو معده در ایران دست بزنند. عمل‌های جراحی کاهش وزن نیز با توجه به شرایط افراد، انواع مختلفی دارد؛ این همان چیزی است که در این مقاله می‌خواهیم به آن بپردازیم.
دسته بندی انواع جراحی کاهش وزن
دسته‌بندی انواع جراحی لاغری از چند طریق و با توجه به چند معیار انجام میشود.
اولین معیار تفاوت بین انواع جراحی لاغری میزان تهاجمی بودن آن است. روش‌های جراحی مانند عمل اسلیو معده که به انگلیسی “Gastric sleeve surgery” و همچینین به عربی ” عملية تكميم المعدة ” نامیده میشود، بیلیو پانکراس در کنار کارایی بالا، شدت تهاجمی بالایی دارند. طبیعتاً عوارض این روش‌ها به خاطر مداخله زیاد در دستگاه گوارش فرد جراحی شده، بیشتر می‌باشد. روش‌های لاغری دیگری مانند پیکرتراشی یا عمل باندینگ معده و… شدت تهاجمی کمتری دارند و متعاقباً مخاطرات و عوارض آنها کمتر می‌باشد.
معیار دوم مکانیسم انجام این روش‌ها می‌باشند. دسته‌ای از این روش‌ها با کاهش حجم معده و دستگاه گوارش، دسته‌ای دیگر با حذف مستقیم چربی و دسته سوم با قرار دادن جسمی خارجی در معده فرایند لازم را انجام می‌دهند.
معیار سوم دسته‌بندی کردن افراد متقاضی عمل براساس شرایط جسمی و ابتلا به بیماری‌های مختلف می‌باشد. برای این منظور شاخصی با نام شاخص توده بدنی تعریف می‌گردد. شاخص توده بدنی، شاخصی است که از تقسیم وزن افراد بر مجذور قد آنها به دست می‌آید. با توجه به عدد به دست آمده می‌توان در زمینه شرایط جسمی فرد بررسی شده اظهار نظر کرد.
حالات مختلف شاخص توده بدنی
- اگر عدد حاصل شده کمتر از۲۰ باشد، این عدد مؤید حالت لاغری در فرد سنجش شده می‌باشد.
- اگر عدد حاصل شده۲۰ الی ۲۵ باشد، نرمال بودن وزن و توزیع وزنی فرد سنجش شده را نشان می‌دهد.
- اگر عدد حاصل شده ۲۵ الی ۳۰ باشد، مؤید اضافه‌وزن در فرد سنجش شده می‌باشد.
- اگر عدد حاصل شده بیشتر از ۳۰ باشد، مؤید ابتلای فرد سنجش شده به چاقی خفیف می‌باشد.
نکته: با هر ۵ عدد افزایش یک درجه بر بیماری چاقی فرد افزوده میشود.
روش‌هایی مانند پیکرتراشی و عمل بالن معده برای افراد دارای اضافه‌وزن و نهایتاً چاقی خفیف و جراهی‌هایی مانند اسلیو معده یا بیلیو پانکراس برای افرادی با چاقی شدید و همچنین مبتلا به بیماری‌های مزمن توصیه می‌گردد.
مراقبت های پس از جراحی کاهش وزن
انواع جراحی لاغری از روش‌های کارا و ماندگار در درمان بیماری چاقی و اضافه‌وزن می‌باشد. در کنار ویژگی‌های مثبت و چشم‌گیر این جراحی ممکن است مخاطرات و عوارضی هم انتظار فرد جراحی شده را بکشد. طبیعی است که هر عمل جراحی خطرات و عوارض خود را داشته باشد. برای کنترل این عوارض راهکارهای مشخصی وجود دارد که از طرف پزشک جراح به فرد جراحی شده ارائه می‌گردد.
بازگشت به کار پس از انجام جراحی لاغری
بسیاری از بیماران دو تا چهار هفته پس از جراحی لاغری بدون محدودیت خاصی به سر کار باز می‌گردند. به طور معمول پنج تا شش هفته طول می‌کشد تا سطح انرژی قبل از جراحی شما بازگردد؛ بنابراین در این مدت ممکن است تمرکز ۱۰۰ درصدی در محل کار نداشته باشید.
سیستم تغذیه پس از جراحی لاغری
برای جلوگیری از کمبودهای غذایی و حفظ بافت عضلانی، دستورالعمل‌های غذایی توسط جراح و تیم تغذیه به شما داده میشود. این دستورالعمل‌ها برای داشتن رژیم غذایی متعادل، کاهش کالری دریافتی و بازیابی انرژی و سلامتی شما کمک زیادی می‌کنند. رژیم غذایی ممکن است برای هر بیمار کمی متفاوت باشد بنابراین باید در این خصوص با جراح خودتان بیشتر صحبت کنید.
کالری دریافتی روزانه شما باید حداقل در ۱۲ ماه اول پس از جراحی بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ کالری باشد و از ۱۰۰۰ کالری در روز تجاوز نکند. از یک رژیم غذایی خوب طراحی شده پیروی کنید که سرشار از پروتئین و سبزیجات و کربوهیدرات و قند کم است.
هدف شما باید دریافت حداقل ۶۰ تا ۸۰ گرم پروتئین در روز باشد. غذاهای با پروتئین بالا شامل تخم مرغ، گوشت، غذاهای دریایی (از جمله ماهی تن و سایر ماهی‌ها)، مرغ، توفو و سایر محصولات سویا، شیر، پنیر و ماست یونانی است. ممکن است شش تا هشت هفته بعد از عمل جراحی طول بکشد تا اینکه به طور معمول به هدف پروتئین برسید. کلیدهای موفقیت شامل ثبت روزانه وعده ها و کالری ها و همچنین پیگیری منظم با یک متخصص تغذیه است.
با گذشت زمان، تنوع غذاها را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. تحمل غذاهایی مانند گوشت قرمز، مرغ، نان و میوه ها و سبزیجات با فیبر بالا که در ابتدا کمتر توسط دستگاه گوارش تحمل می‌شوند، با گذشت زمان آسان‌تر شده و می‌توانید از آنها نیز استفاده کنید.
بسیار مهم است که حتما به حفظ آب بدن خود کمک کنید و نسبت به مصرف مایعات هوشیار باشید. شما باید روزانه ۱.۵ تا ۲ لیتر آب بخورید مگر اینکه نتوانید به دلایل خاصی این مقدار مایعات بخورید. همچنین باید به این نکته توجه شود که نوشیدنی‌های الکلی تاثیر منفی زیادی نسبت به قبل از جراحی لاغری خواهند داشت و باید از مصرف آنها اجتناب کرد.
ورزش پس از جراحی کاهش وزن
برای رسیدن به وضعیت مطلوب بعد از جراحی لاغری، سعی کنید ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز ورزش کنید و سه تا پنج بار در هفته یک فعالیت هوازی انجام دهید. توصیه می‌کنیم با پنج دقیقه پیاده‌روی در صبح و پنج دقیقه بعد از ظهر شروع کنید. به طور پیوسته این فواصل را تا زمانی که دو بار در روز حداقل ۱۵ دقیقه پیاده‌روی کنید، ۵ دقیقه افزایش دهید. پس از آن، می‌توانید به برنامه خود تنوع دهید، مانند دویدن سبک، شنا یا استفاده از دوچرخه ثابت.
هر زمان که به نظر می‌رسد به یک حالت تکراری در ورزش کردن می‌رسید، برنامه خود را با انجام فعالیت‌های جدید، اضافه کردن تمرینات بهتر یا افزایش مدت زمان فعالیت ها اصلاح کنید.
بارداری پس از جراحی کاهش وزن
به زنان در سنین باروری توصیه می‌کنیم که از یک گزینه موثر کنترل بارداری مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) در ۱۲ تا ۱۸ ماه اول پس از جراحی لاغری استفاده کنند. در طول این مدت، کاهش وزن سریع و ناتوانی در مصرف مقادیر طبیعی غذا بر وضعیت تغذیه بیمار تأثیر می‌گذارد. نیازهای فیزیکی بارداری در سال اول پس از جراحی می‌تواند سلامت جنین را به خطر بیندازد و منجر به نقایص مادرزادی شود. برای ایمنی بیماران و نوزادان، توصیه می‌کنیم حداقل ۱۲ ماه قبل از شروع بارداری صبر کنید.